Skrzatusz

Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu

8.09.1575 r. protestanci sprofanowali wnętrze kościoła w pobliskim Mielęcinie koło Tuczna. Zrabowali wota oraz figurę Matki Bożej, którą próbowali utopić w jeziorze. Mimo obciążenia kamieniami rzeźba nie utonęła. Ocalił ją garncarz z Piły, od którego trafiła do domu Katarzyny Kadrzyckiej (Kadujskiej) ze Skrzatusza. Po widzeniu, jakie miała we śnie, przekazała ją do kościoła. Umieszczono ją w bocznym ołtarzu św. Doroty. Nocą 14.11.1621 r. dwóch mieszkańców Piły spostrzegło wielką jasność bijącą od kościoła. Powiadomiony ksiądz stwierdził, że światło pochodziło od figury Matki Bożej. Figurę uznano za cudowną dekretami biskupimi z 15.11.1660 r.
i 13.11.1697 r. Liczne wota zaginęły po 1900 r. Pieta miała 6 kosztownych sukien i koron. Na odpusty w XVII w. przybywało tu ok. 10 tysięcy pielgrzymów, nawet z bardzo odległych stron.
W okresie zaborów na odpust Wniebowzięcia NMP zapraszano polskiego księdza. Pielgrzymowano tu nawet podczas II wojny światowej. Obecnie do sanktuarium przybywa około 60 tys. pielgrzymów rocznie. 18.09.1988 r. Prymas Polski kardynał Józef Glemp koronował figurę Matki Boskiej Bolesnej koronami papieskimi. Pieta ze Skrzatusza pochodzi z początku XV w. Polichromowaną rzeźbę wykonano z drewna lipowego. Jest ustawiona w głównym ołtarzu kościoła.
Pierwszy drewniany kościółek w Skrzatuszu pw. Wniebowzięcia NMP poświęcono w 1572 r. Parafię utworzono tu 15.09.1660 r. Z polecenia króla Jana III Sobieskiego starosta nowodworski
i wojewoda poznański Wojciech Konstanty Breza wybudował w latach 1687 - 1694 większy kościół jako wotum dziękczynne za zwycięstwo pod Wiedniem i narodzenie dziecka starosty. Nowy barokowy kościół wymurowano z cegły. Jest jednonawowy, bez wież, wzorowany na włoskich świątyniach jezuickich. Rzadko spotykane rozwiązania architektoniczne i oryginalny wystrój wnętrza pozwala zaliczyć tę świątynię do najciekawszych zabytków barokowych w Polsce. Oprócz barokowego ołtarza głównego z końca XVII w., wyposażenie kościoła stanowią 4 ołtarze boczne. Inne wyposażenie wnętrza pochodzi również z XVII i XVIII w. Unikalne są XIX-wieczne organy niemieckiej firmy Sauer. W latach 1952 - 2001 sanktuarium w Skrzatuszu opiekowali się księża salezjanie. Skrzatusz jest sanktuarium maryjnym diecezji koszalińsko - kołobrzeskiej.

Ciekawostki:
W 1680 skrzatuskie sanktuarium odwiedził król Jan III Sobieski. Po zwycięskiej wojnie przeciw Turkom i Tatarom, król 20.09.1690 r. specjalnym przywilejem powiększył dochody skrzatuskiego kościoła a parafię zrównał w prawach z wielkimi parafiami miejskimi. Podczas prac renowacyjnych w latach 1914 - 1920 odsłonięto barokowe iluzjonistyczne freski z 1698 r. W kościele przechowuje się różaniec poświęcony przez Jana Pawła II oraz piuskę, w której Ojciec Święty beatyfikował Matkę Teresę z Kalkuty. W zakrystii kościoła znajduje się kolekcja staropolskich portretów trumiennych, a wśród nich Jerzego Klejna, pruskiego dragona w polskiej służbie, który za zasługi wojenne otrzymał herb Wilcza Głowa, a od króla Jana Kazimierza majątek Wiesiółka pod Skrzatuszem. Spoczywa w podziemiach skrzatuskiego kościoła. W 1965 r. powstał hymn „Pani Skrzatuskiej" śpiewany w czasie odsłaniania i zasłaniania figury.

Porządek mszy św. (stan na 02.2010 r.):.niedziele i święta: 8:00, 12:00, 17:00, dni powszednie: 18:00.

Odpust: I niedziela września.

 

Zobacz w Internecie

www.skrzatusz.koszalin.opoka.org.pl (strona Sanktuarium)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Skrzatusz (Wikipedia)
www.koszalin.opoka.org.pl (diecezja koszalińsko-kołobrzeska)
www.szydlowo.pl (gmina Szydłowo)